اخبار انجمن

ترانزیت ایران خسته و فرسوده تر از همیشه/ضرورت واکاوی موانع و راه حل های توسعه و نوسازی ناوگان باری کشور

تاریخ : 1401/08/24

نوسازی ناوگان باری یکی از مهم ترین عناصر کلیدی در توسعه و رونق اقتصادی هر کشوری می باشد. همچنین با قرار گرفتن ایران در کریدور های ترازیتی از جمله شمال-جنوب و شرق-غرب به اهمیت این موضع افزون شده است.  در سال 1395 وزارت راه و شهرسازی و نیز سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور در این خصوص بخشنامه ای صادر کرده که طی آن سازمان راهداری را مکلف به تامین ناوگان مورد نیاز با استاندارد مناسب حمل و نقل جاده ای کشور کرده است. 
مطابق این بخشنامه چهار رکن اقدام کننده شامل کارخانجات تولید خودروی سنگین، واردکنندگان ناوگان خودرو سنگین، شرکت های حمل و نقل توانمند و مالکان ناوگان فرسوده، می‌توانند در این مهم انجام ایفای نقش نمایند. در حال حاضر به نقل از خبرگزاری چابک، از میان حدود ۵۰۰ هزار خودرو فعال در بخش حمل و نقل، ۲۰۰ هزار خودرو فرسوده موجود است که در مصرف سوخت، افزایش هزینه‌ها، آلودگی محیط‌ زیست و کاهش ایمنی نقش عمده‌ای دارند.  در 3سال گذشته از مجموع حدود 17 هزار کامیون وارد شده و فقط 5 هزار کامیون شماره‌گذاری شده است که این میزان کامیون های نوسازی شده با اهداف این طرح فاصله زیادی دارد. 
ترابرد، در یاد داشتی به ضرورت واکاوی موانع و راه حل های توسعه و نوسازی ناوگان باری کشور پرداخته است. موانع متعددی در اجرای قانون نوسازی ناوگان فرسوده و واردات کامیون، خلل ایجاد کرده که مهمترین آن، هزینه بالای اسقاط کامیون های فرسوده در ازای واردات است که افزایش قیمت خودرو نیز آن را تشدید کرده است.  به گفته  مهرداد حمداللهی مدیرکل دفتر حمل و نقل کالای سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، در گذشته گواهی اسقاط 200 تا 300 میلیون تومان بوده، اما عده‌ای دلال با سوءاستفاده از سرمایه رانندگان کامیون که خواهان نوسازی خودروی خود هستند، قیمت گواهی اسقاط را به یک میلیارد و 200 میلیون تومان افزایش دادند که چنین مبلغی برای رانندگان توجیه اقتصادی ندارد.
در راستای رفع این مانع و براساس اعلام نظر دکتر شهریار افندی زاده، معاون حمل و نقل وزارت راه، ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با رفع مانع «گواهی اسقاط» با واردات کامیون‌های دست دوم اروپایی موافقت نموده و مطابق نامه‌ای که معاون وزیر راه به مدیرکل حوزه وزارتی راه و شهرسازی ارسال نموده، همه متقاضیان کامیون‌هایی که مراحل اظهار و ترخیص را تا تاریخ ۲۱ خرداد 1401 گذرانده باشند، می‌توانند نسبت به اسقاط خودروی معادل یا واریز مبالغی که وزارت راه و شهرسازی اعلام می‌کند به خزانه داری کل کشور، اقدام کنند. در صورت اجرایی شدن مناسب این دستور، شاهد گشایش و ایجاد سهولت در نوسازی ناوگان حمل و نقل جاده ای خواهیم بود. 
همچنین از دیگر موانع موجود، عدم ارائه تسهیلات به ارگان های متصدی این امر می باشد که بر خلاف متن صریح بخشنامه، هیچگونه تسهیلاتی در حال حاضر از جانب دولت به این مهم اختصاص نیافته است. لیکن به تازگی علیرضا احمدی، رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، در گفت و گویی عنوان نموده جهت ترغیب مالکان خودروهای فرسوده، امر نوسازی با ارائه تسهیلات در قالب طرح‌های نوسازی ناوگان محقق می شود. لذا تلاش خواهد شد با رایزنی با مجلس، تسهیلات ارزان ‌قیمت با سود 4درصد و با دوره بازپرداخت طولانی را در قانون بودجه مصوب گردد. 
لازم توضیح است که نوسازی ناوگان باری، دارای مزیت های اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی می باشد. به نقل از مهندس علی زایر زاده، کارشناس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی، با نوسازی ناوگان باری کشور و با فرض 140 هزار کیلومتر پیمایش در سال هر کامیون، مبلغی حدود 13 هزار دلار در سال صرفه جویی خواهد شد. که باتوجه به قیمت وارداتی هر کامیون توسط بخش خصوصی، تقریبا عددی معادل بازگشت سرمایه در 5 سال می باشد. همچنین ایشان اضافه نمودن در صورتی که دولت معافیت هایی در هزینه های گمرکی تصویب نماید، کاهش قیمت تمام شده می گردد، لذا دوره بازگشت سرمایه کوتاه تر نیز خواهد شد. 
لذا امید است با عنایت به موقعیت استراتژیک کشورمان ایران در چهار راه تجارت جهانی، با رفع موانع موجود و اجرایی شدن هرچه سریعتر برنامه و مصوبات اعلام شده از جانب دولت و ارگان های مربوطه در خصوص نوسازی ناوگان باری، امکان پایداری، رونق و پیشرفت بیشتر در امر تجارت حمل و نقل کشور فراهم گردد. 

منابع:تین نیوز/کانون انجمن های صنفی شرکتهای حمل و نقل داخل کشور/خبرگزاری مهر/خبرگزاری چابک