اهمیت و نقش ترانزیت از مسیر ایران

کشور ایران با وسعت بیش از ١٠٦۰۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع با جمعیتی بالغ بر ۸۰ میلیون نفر دارای حدود ٦٠٠٠ كيلومتر مرزخشکی و ۲۸۰۰ کیلومتر مرزآبی در جنوب غرب آسیا که دربهترین موقعیت جعرافیایی منطقه است می تواند با ٢٤ کشور اطراف خود ارتباط تجاری داشته باشد و بعنوان چهارراه ترانزیتی منطقه و حتی یکی از مناطق مهم ترانزیتی جهان شناخته می شود . این کشور در قرون متمادی محل عبور کالاهای تجاری بوده که شاید بتوان اقوام ایرانی را بعنوان اولین کسانی دانست که از چرخ برای حمل کالا های خویش استفاده می کردند. اهمیت و موقعیت عالی ترانزیت عبوری ایران را می توان، احداث جاده معروف مروارید در دوران ایلامی ها و راه های شاهی را در دوران هخامنشیان وجاده معروف ابریشم را در دوران اشکانیان نیز نام برد که اهمیت آن در ترانزیت و تجارت نهفته است. بدون تردید در عصر ارتباطات و تکنولوژی هیچ کشوری بدون برقراری ارتباطات با سایر کشورها نمی تواند خود را بی نیاز و تنها با اتکا به منابع داخلی خود نیازمندی های خود را تامین نماید. موقعیت استراتژیکی ایران از یک طرف آبهای گرم خلیج فارس و دریای عمان و از طرف دیگر دریای خزر در شمال آن،همچنین از شرق و غرب ارتباط با کشورهای آسیای میانه و اروپا، در طول تاریخ مورد توجه بوده است بعنوان مثال بندرتیس ( چابهار ) را می توان یکی از بنادر فعال و مهم در دوارن باستان نام برد.
از مزایای دیگر ترانزیت می توان به بعد اقتصادی آن اشاره کرد، اینکه ایران می تواند بدون وابستگی به منابع نفتی در آمد های ارزی را تا حدودی ترمیم بخشد همچنین درآمدهای تن کیلومتر، ویزای رانندگان خارجی و ایرانی، هزینه و خدمات بیمه ایی و بانکی، فورواردری و کریری و بسیاری از موارد دیگر را میتوان از جمله درآمد های کشور دانست که این نیز خود باعث اشتغالزایی منطقه و کشور می گردد . اهمیت ترانزیت کشور را از بعد امنیتی و فرهنگی می توان از موارد مهم این صنعت دانست . الحاق ایران دربیشتر کنوانسیون های بین المللی و نیز حضور ایران با توجه به شرایط جغرافیایی در اکثر کریدورهای مهم منطقه ایی ، می تواند اعتماد کشورهای منطقه را به ارمغان آورد ، ارتباطات ودادوستدهای تجاری می تواند مسائل فرهنگی و هنری و مبادلات علمی و فکری را در ایران پر رونق کند و امنیت سیاسی واقتصادی را در کشور به وجود آورد .
در واقع ترانزیت مانند نسیمی است که از فضای کشورمان می گذرد، بدون آنکه هزینه ایی به بار بیاورد. در پایان اگر نگاهی به آمار سالهای ۷۳ تا ۸۳ بیندازیم متوجه خواهیم شد که در مدت ۱۰ سال، رشد ترانزیت ده برابرشده ولی متاسفانه دیگرنه تنها چنین رشدی مشاهده نشده بلکه بعضا باتوجه به هزینه های اضافه شده به همان آمار قبل هم نرسیده ایم . اینجاست که در ذهن هر مخاطبی سوالاتی و چراهایی میگذرد که جواب آن را باید کسانی بدهند که خود را مدعی ترانزیت میدانند.
نگارنده :ابراهیم عطائی ، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل بین المللی استان خراسان رضوی