تاثیر ورود موقت ناوگان خارجی بر اقتصاد ترانزیت

سخت‌گیری‌ها در واردات ناوگان حمل و نقلی، باعث شده فعالان صنعت ترانزیت به سمت و سوی ورود موقت ناوگان خارجی بروند؛ ناوگان خالی که اکثر قریب به اتفاق آنها از افغانستان وارد ایران می‌شوند و بارهای ترانزیتی را از بندرعباس به مرزهای مشترک ایران و افغانستان و سپس خاک کشور خود منتقل می‌کنند. این موضوع در نگاه اول مشکل کمبود ناوگان ترانزیت و حمل و نقل بین‌المللی را حل می‌کند؛ اما در وهله دوم، مانع تجارت ناوگان ایرانی می‌شود.
به گزارش ترابرد، احمد فرخی، مدیرعامل شرکت حمل و نقل بین‌المللی دراین‌باره می‌گوید: در هیچ کجای دنیا سراغ نداریم ناوگان حمل کشوری بدون بار وارد کشور دیگر شود؛ آنجا بارگیری کند و به کشور خود بازگردد. این پیمان برای نخستین بار در کشور ما بسته شد. ما پروتکل یا توافق‌نامه‌ای با افغانستان داریم که گزینه‌ای تحت عنوان کمک در آن وجود دارد و به موجب آن اجازه داده شده ناوگان افغان وارد ایران شود بارگیری کند و به کشور خود برگردد؛ اما نکته اینجاست که اگر قرار است کمک ما به کشور همسایه به خودمان آسیب و ضرر برساند، آن دیگر کمک نیست.
وی می‌افزاید: به موجب این پروتکل از روز اول به افغانستان امتیاز دادیم و نتیجه این بود که معیوب‌ترین ناوگان حمل و نقل به علاوه کم مهارت‌ترین رانندگان خودروهای سنگین (که بسیاری از آنها به صورت تجربی راننده شده اند و گواهینامه یا مدرک رانندگی معتبری ندارند)، به کشور ما ورود پیدا کنند و به موجب آن ناامن کردن راه‌های ما و آلایندگی هوا و تلاش در موضوع قاچاق کالا خاصه قاچاق سوخت از ایران به افغانستان رقم بخورد.
فرخی معتقد است ایران و شرکت‌های حمل و نقل ایرانی، هیچ منفعتی از حضور ناوگان افغانستان نمی‌برند و در این رابطه، مالکان و رانندگان کشنده‌های ما درکشور آسیب دیده‌اند. از طرفی، کالای صادراتی و ترانزیت در کشور ما در حال کاهش است و از سمت دیگر، حداقل کاری که باقی مانده را برون‌سپاری می‌کنیم و موقعیت انجام این کار را به دیگران می‌دهیم.
این فعال صنعت حمل و نقل بین‌المللی خاطرنشان می‌کند: ورود ناوگان خارجی به کشور، برای کمبود ناوگان ما حکم مسکّن را داشته؛ اما درد ما به قوت خود باقی است و به نوعی هم دچار عادت و وابستگی به ناوگان افغانستانی شده‌ایم. نکته غم‌انگیزتر اینکه نحوه اداره و صدور مجوز این ناوگان‌ها امروز به نقطه صددرصد فساد و رانت در کشور تبدیل شده است.
وی ادامه می‌دهد: حضور این ناوگان در کشور به جز آسیب و خسارت چه در سطح خرد و کلان برای جمهوری اسلامی ایران نتیجه‌ای به دنبال ندارد. در انجام این کار و فرایند وارد کردن ناوگان خارجی، شرکتهای ایرانی کاملا متضرر و شرکتهای افغان کاملا منتفع هستند؛ اما بخش دولتی ما دراین‌باره درآمد خوبی از قِبَل مجوز عبور موقت کسب کرده است.
فرخی تاکید می‌کند: ما شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی اگر به نگارش این قرارداد و پروتکل غلط تن دادیم، صرفا به خاطر حمایت از نظام و پشتیبانی از پروتکلی است که دولت ما امضا کرده است.
وی با اشاره به سخت‌گیری‌ها در واردات کامیون در جهت نوسازی ناوگان ایرانی می‌گوید: خودروسازان با لابی‌گری که در همه ارکان نظام دارند، با پوشش اینکه به دنبال تولید و اشتغالزایی هستیم (که البته پوششی کاذب است)، مانع واردات ناوگان حمل و نقل به کشور شده‌اند. امروز بیش از 3600 دستگاه کامیون در گمرک معطل ترخیص هستند. اگر 3هزار دستگاه را درنظر بگیریم، این تعداد ماهانه 60هزار تن کالا حمل می‌کنند و اگر برای هر خودرو ماهیانه دو سفر درنظر بگیریم، مقدار بار به 120هزار تن می‌رسد. این یعنی با رسوب این کامیون‌‌ها در گمرک، به اشتغال کشور آسیب وارد شده است.