خبر عمومی

خرده‌مشکلات ترانزیتی

تاریخ : 1397/06/17

:
مدیرکل دفتر ترانزیت، خبرنگار ترابران و چند گره حمل‌ونقلی

ترابران- هماهنگ کردن فرصتی برای گفت‌وگو با مدیران دولتی زمانی که روزانه باید با تبعات تصمیمات بالادستی جدید مواجه شد و هر روز تغییراتی در رویکردهای قبلی داشت، دشوارتر از گذشته شده است. در شماره 157 ترابران، گلایه‌های دست‌اندرکاران حمل بین‌المللی در مورد مشکلات تامین ارز رانندگان و همچنین تبعات افزایش عوارض عبور برای رانندگان ترانزیتی از کشورهای ترکمنستان و آذربایجان و راهکارهای پیشنهادی بخش را تقدیم خوانندگان کردیم و قصد داشتیم تا در همان شماره، با رضا نفیسی، مدیرکل دفتر ترانزیت و پایانه‌های مرزی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نیز گفت‌وگویی در این خصوص داشته باشیم که به دلایل ذکر شده، امکان‌پذیر نشد.

اما در این شماره توانستیم این تاخیر را جبران ‌کنیم. مدیرکل دفتر ترانزیت برایمان تشریح می‌کند که طی ماه گذشته چه راهکارهایی برای مشکلات یاد شده اندیشیده و اجرا کرده‌اند؛ در چه اموری موفقیت داشته‌اند و چه کارهایی هنوز به سرانجام نرسیده است.

ترابران: شاید بهتر باشد گفت‌وگو را از مشکل تامین ارز رانندگان در چند ماه اخیر، شروع کنیم.

متأسفانه خیلی از مسائل و مشکلات بالادستی به بخش حمل‌ونقل منتقل می‌شود‎‎، یعنی شاید محدودیت‌های ترددی که در برخی کشورها داریم ناشی از مسائل دیگری باشد، ولی در نهایت آثار آن متوجه ما می‌شود. در خصوص ارز موردنیاز رانندگان، بعد از ابلاغ سیاست‌های جديد دولت براي ساماندهي و مديريت بازار ارز به علت طولاني شدن فرآيند ابلاغ بخشنامه‌های اجرايي و تدوین شیوه‌نامه‌های تخصيص ارز تک‌نرخی، بخش حمل‌ونقل دچار مشكل تهيه ارز از مراجع رسمي گرديد.

در این مدت، نشست‌های متعددی با نمايندگان بانک مرکزی برگزار شد. در ابتدا بانک مرکزی پيشنهاد می‌کردند که سازمان راهداری هر راننده‌ای که قصد خروج از کشور دارد مبلغ موردنیاز آن را تایید نمايد و سپس بانک مرکزی به بانک عامل ابلاغ کند تا پرداخت شود. كه اين امر با توجه به حجم زياد سفر عملاً امکان‌پذیر نبود و پيشنهاد شد سیستمی راه‌اندازی نماييم تا این مسئله مرتفع شود و راننده به نوعی از طريق آن مورد تایید قرار گیرد. حاصل مذاكرات فشرده با مسئولين مرتبط مواردي از قبيل صرفه‌جويي در مصارف ارزي و تبديل هزينه‌هاي ارزي در حد امکان به هزينه‌هاي ريالي؛استفاده از ظرفيت صرافي‌ها براي انتقال ارز به خارج از كشور؛ هماهنگي و تشكيل جلسات متعدد با صنف براي ارائه راهكار و برون‌رفت از وضع موجود؛ تشكيل جلسه با بانك مركزي و اتخاذ روش‌هاي مناسب و قابل كنترل براي تامين ارز موردنیاز بخش و استفاده از ظرفيت بانك مركزي براي انتقال ارز و حضور نماينده سازمان در بانك مركزي جهت پيگيري و حمل‌ونقل امور ارزي بوده است.

راهکار پیشنهادی که به بانک مرکزی ارائه شد این بود که اطلاعات از طریق سیستم سازمان به بانک مرکزی منتقل شود و هنگامی که به یک راننده کد رهگيري CMR دادیم، بانک مرکزی هم براساس تاییدیه ما این پول را پرداخت کند. با هماهنگی هم که با تشکل‌های صنفي حمل‌ونقل بین‌المللی داشتیم با توجه به هزینه‌هایی که در کشورهای مختلف متوجه راننده می‌شود جدولی تهیه کردیم و به بانک ارائه دادیم. بانک مرکزی طي ابلاغ دستورالعملی به بانک‌های سامان، تجارت، ملی، ملت و پارسیان (به‌عنوان پنج بانک عامل) معرفي نمود؛ در حالی که بانک‌های عامل معتقد بودند دستورالعملی که بانک مرکزی صادر کرده کامل نیست و نیازمند زیرساخت، دستورالعمل کامل، سیستم و... است.

به این ترتیب 3، 4 ماه درگیر ایجاد این زیرساخت‌ها بودیم که بانک‌ها نرم‌افزارهای خودشان را بنویسند و آن را با نرم‌افزار ما ارتباط دهند، حتی سیستم‌ اطلاعاتمان را به‌گونه‌ای کامل کردیم که تحصیل‌دار یا تحویل‌دار بانک هم بتواند براساس نرم‌افزار، تمام مدارک راننده اعم از کارت ملی، گذرنامه، دفترچه خروج و کارت هوشمند را کنترل و بررسی و ارز موردنیاز را پرداخت ‌کند. در حال حاضر سازمان كليه سرویس‌های موردنیاز جهت دسترسي به سامانه CMR را در اختيار بانک‌های عامل قرار داده ليكن از پنج بانك عامل معرفي شده تنها بانك تجارت با برقراري لينك ارتباطي با سرورهاي سازمان تعداد سه شعبه منتخب در شهر تهران و يك شعبه در هر يك از شهرهاي تبريز، اروميه و مشهد را جهت پرداخت ارز به رانندگان معرفي نموده است، كه اصلا پاسخگوي نياز رانندگان نخواهد بود. انتظار ما این است که ساير بانک‌های عامل جهت برون‌رفت بخش حمل‌ونقل با اولويت دادن به نيازهاي بخش ارتباط سیستم‌های نرم‌افزاری خود را با سرویس‌های ارائه شده توسط سازمان برقرار کنند.

ترابران: بسته جدید ارزی دولت چه تغییری در ارز تخصیصی رانندگان ایجاد کرده است؟

تاكنون بانك مركزي به‌صورت رسمي بخشنامه‌ای در اين خصوص به سازمان متبوع ابلاغ نكرده ولي برابر اطلاع در بسته جديد ارزي ابلاغي توسط بانك مركزي، فرآيند واگذاري تغيير پيدا نكرده به عبارتي بخشنامه‌هاي قبلي براي تخصيص ارز كه بر مبناي توافقات صورت گرفته با بانك مركزي و بانک‌های عامل تدوين شده‌اند، داراي ضمانت اجرايي هستند، ولي تغيير اساسي در نرخ ارز دريافتي است كه برابر اعلام بانك مركزي برمبناي قيمت بازار ثانويه محاسبه و توسط بانک‌های عامل به رانندگان فعال در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی پرداخت خواهد شد.

ترابران: زنگ خطر ترانزیت ایران مدت‌هاست که به صدا درآمده است.

شرایط فعلی صرفا ناشی از نرخ ارز و تحولات سه یا چهار ماهه اخیر نیست و انتقاداتی به شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی هم وارد است كه بيشتر مایلند تنها در بازار محدودی در حمل‌ونقل بین‌المللی فعاليت نمايند. حتی افغانستان هم در حال نفوذ در بازار کشورهای دیگر است و بهره‌وری‌شان افزایش یافته است. به‌طوری كه آمارها نشان می‌دهد تعداد سفر ناوگان افغان نسبت به ناوگان ايراني در طول سال گذشته به‌مراتب بالاتر بوده است و خیلی بهتر از ما کار می‌کنند، بنابراین شاید بخشی از شرایط فعلی حمل‌ونقل بین‌المللی ما ناشی از نگرش شرکت‌ها باشد که فراملی عمل نمی‌کنند و دیدگاه بین‌المللی ندارند البته آنها هم حتما ملاحظات خاص خودشان را دارند.

ترابران:‌ ورود کامیون‌های عراقی و ترک به کشور همواره جزو اعتراضات رانندگان ایرانی بوده است. چرا به آنها اجازه ورود داده می‌شود تا همین بازار محدود را هم در اختیار بگیرند؟

ورود ناوگان كشورها به قلمرو يكديگر تابع موافقت‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌های فيمابين و براساس رعايت اصل رفتار متقابل است، پس نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم کامیون‌های ما به‌راحتی از قلمرو كشورهاي ديگر بارگيري نمايند و در مقابل به ناوگان آن كشور براي بارگيري از خاك كشورمان اجازه ندهيم.

در عین حال، بحث عرضه و تقاضا و قیمت نیز تعیین‌کننده نحوه جابه‌جایی است. البته ما سعی می‌کنیم ورود کامیون‌های خارجی خالی را به داخل کشور مديريت نماييم و فقط در صورتی که کامیون‌ها خاص و یخچالدار به تعداد کافی در دسترس نباشد، اجازه ورود کامیون خالي می‌دهیم. به عنوان نمونه‌ چندی قبل قرار بود سوخت را از ترکمنستان به افغانستان حمل کنیم و تانکر کم داشتیم، بنابراین به کامیون تانکردار خارجی مجوز این کار را بنا به مورد دادیم.

واقعیت این است که در اين شرايط بايد به‌صورت برد- برد مسائل را بررسی و تصمیم‌گیری کنیم؛ در غیر این صورت طرف مقابل هم می‌تواند به طرق مختلف برای ما مانع ایجاد کند. نهایتا تلاش ما بر این است که از ناوگان ایرانی با شیوه‌های مختلف و با ارائه بسته‌های حمايتي در زمينه تامين سوخت، لوازم يدكي و لوازم پرمصرف ناوگان حمل‌ونقل عمومي حمايت کنیم.

ترابران: مشکلات ارزی، شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی را هم دچار تنگنا کرده است...

مشکل اصلی شرکت‌ها، نقل و انتقال ارز است که مشکل عمومی کشور محسوب می‌شود. سیاستی که ما در پیش گرفته‌ایم، این است که تا جایی که می‌توانیم در ارتباطات حمل‌ونقلی خود، دوزبولاغ را حذف ‌کنیم و تا جای ممکن عوارض را کاهش ‌دهیم. نشست یک ماه پیش با آذری‌ها هم با همین هدف انجام شد و تعداد زيادي سفر از پروانه تردد و پرداخت عوارض معاف شده‌اند. سعی می‌کنیم تا جای ممکن هزینه‌ها را کاهش بدهیم، اما گاهی اوقات کشور مقابل مقاومت می‌کند. آنها می‌گویند بعضی از این موارد جزو قوانین‌ مصوب کشورشان است و اصلاح آن در حیطه اختیارشان نیست.

اما می‌خواهم در اینجا به نکته‌ای اشاره کنم؛ یکی از مشکلات شرکت‌ها و رانندگان این است که به خوبي به برخي از قوانین و مقررات اشراف ندارند. در بسیاری از مواقع، رانندگان ما حتی نمی‌دانند در کشور مقصد - در صورت بروز مشکل- باید با چه کسی تماس بگیرند و چه کاری انجام دهند، گاهی اوقات پلیس پول ناحقی از آنها می‌گیرد، اما نمی‌دانند به چه کسی شکایت کنند. حتی در یک جلسه می‌گفتیم که راننده حداقل باید شماره تلفن سفارتخانه را بداند تا اگر مشکلی برایش پیش آمد تماس بگیرد، اما متاسفانه اکثرا در این حد هم اطلاعاتی ندارند؛ بنابراین به نظر می‌رسد مقداری باید سطح آموزش را در این زمینه ارتقاء داد. این جزو برنامه‌هایی است که در حال تدوین آن هستیم و تفاهم‌نامه‌ای هم آماده کرده‌ایم که ان‌شاءالله با برخي از تشكل‌هاي حمل‌ونقل بین‌المللی به امضاء خواهد رسید تا شرکت‌ها‌ و رانندگان حتما یکسری دوره‌های آموزشی را طی کنند.

ترابران: از خرداد ماه ترکمنستان هزینه تن-کیلومتر کامیون‌های عبوری از این کشور را بار دیگر افزایش داد و مشکل دیگری به مشکلات ترانزیتی کشور اضافه کرد. واکنش شما به این اقدام چه بوده است؟

ترکمنستان در مرداد ماه سال 95 عوارض ترانزيت را از صفر به یک دلار رساند و از یازدهم خرداد سال جاری نیز این مبلغ را به 5/1 دلار افزایش داد. این مسئله سبب شده ناوگان حمل‌ونقل ما برای عبور از ترکمنستان در مجموع حدود 1800 دلار (رفت و برگشت) به طرف ترکمنی پرداخت کنند که هزینه ترانزیت‌های ما را بسیار افزایش داده است. ما جلسات متعددی با طرف ترکمن داشتیم و آقای رئیس‌جمهور هم در فروردین ماه با رئیس‌جمهور ترکمنستان جلساتی برگزار کردند و پس از آن وزیر محترم راه و شهرسازي به ترکمنستان رفتند و هیات ترکمنی هم به تهران آمدند و در نهایت قرار شد در سپتامبر جلسه‌ای داشته باشیم که راجع به کاهش عوارض صحبت کنیم، اما متاسفانه در همین فاصله، طرف ترکمنی حق عبور را افزایش داد.

ما مایل نیستیم مرتبا این حق عبور را افزایش بدهیم، قصد ما کاهش هزینه‌هاست تا جایی که حتی خیلی از عبورهای طرف ترکمنی را از پرداخت حق عبور معاف کرده‌ایم (کامیون‌هایی که به بندرعباس می‌روند و بارگیری می‌کنند معاف از پرداخت هستند). در این رابطه نشست‌های متعددی داشتیم تا تصمیم‌گیری‌ کنیم که چه سناریویی را در مقابل ترکمن‌ها اتخاذ نمایيم. همانطور که گفتم، دنبال رفتار متقابل نیستیم، چون تصور ما این است که با این افزایش قیمت، هم حمل‌ونقل ما و هم آنها متضرر خواهد شد.

ترابران: پس تا به حال هیچ اقدام متقابلی در این رابطه انجام نداده‌اید؟

راجع به این بحث که قصد داریم چه کارهایی انجام دهیم، باید بگویم سناریوهای مختلفی را بررسي و تنظیم کردیم و قرار است در حضور آقاي وزير سناریوهای موردنظر مطرح و درباره آنها تصمیم‌گیری شود که در شرایط فعلی با توجه روابط سیاسی و مباحثی که با ترکمن‌ها داریم؛ چه سیاستی را باید در پیش گرفت. همانطور که میدانید نباید این مناقشه را صرفا از بُعد حمل‌ونقل جاده‌ای بررسی کرد. در زمینه راه‌آهن، ما با طرف ترکمن روابط خوبی داریم حتی تبادلات گازی هم داریم، بنابراین باید با دیدگاه ملی و کلان به موضوع نگاه کرد. قرار است انشاالله ملاقات و مذاکرات بیشتری با طرف ترکمن داشته باشیم.

ترابران: می‌توانید کمی درباره سناریوهای موردنظر سازمان برای واکنش نسبت به اقدام ترکمن‌ها توضیح دهید؟

در بین سناریوهای مختلفی که مطرح شده بود، یکی هم انجام رفتار متقابل بود و اینکه به ازای خودشان به ازای هر کیلومتری که رد می‌شوند 5/1 دلار دریافت کنیم. به این ترتیب از لطف‌آباد تا ترکیه که 1900 کیلومتر است، طی یک رفت و برگشت می‌بایست 5 هزار دلار پرداخت کنند که البته در این صورت هیچ کامیونی تردد نخواهد کرد. تجربه ما نشان می‌دهد رفتار متقابل به این شکل با چنین کشوری جوابگوی نخواهد بود، بلکه باید با آنها مذاکراتی در سطح عالی انجام دهیم تا مسئله حل شود، اگر ما این عوارض را افزایش دهیم مسلما آنها هم مقابله خواهند کرد که سبب می‌شود روابط ما با کشورهای همسایه دچار تنش شود، در صورتی که ما دنبال تسهیل روابط با کشورهای همسایه هستیم.

یکی دیگر از سناریوها هم استفاده از مسیرهای جایگزین است، می‌شود از طریق دریای خزر، بندر امیرآباد یا انزلی، به سمت بندر آکتائو در قزاقستان تردد کرد. از طریق افغانستان هم امکان تردد وجود دارد، اما متاسفانه این کشور جاده‌های مناسبی ندارد. درهرصورت سناريوهاي مختلف در حال بررسي است.

ترابران: در خصوص افزایش عوارض تردد از طرف آذربایجان، به چه نتایجی دست یافتید؟

ماه گذشته جلسة مشترکی با آذری‌ها داشتیم و با آنها به تفاهم خیلی خوبی رسیدیم. تعداد پروانه‌ها معاف از عوارض را افزایش داده‌ایم، طرف آذری مایل بود که مراودات حمل‌ونقلی را با ما توسعه دهد، ماه گذشته در ملاقاتی که وزیر محترم راه و شهرسازي با وزیر حمل‌ونقل آذربایجان داشتند، قرار شد مجددا با آنها نشست داشته باشیم و باقی مسائل را حل‌وفصل کنیم. می‌خواهیم تا جای ممکن عوارض را کاهش بدهیم، چون این عوارض را بیشتر طرف آذری می‌گیرد و ما هیچ علاقه‌ای به دریافت این عوارض نداریم، آنها عوارضی مانند اضافه تناژ و... می‌گیرند که ما گفتیم حاضریم این ارقام را صفر کنیم. نزدیک حدود 100 هزار کامیون بین مرز ایران و آذربایجان در حال تردد هستند که حدود 40 هزار کامیون ایرانی و 40 هزار کامیون آذری و 20 هزار کامیون متعلق به سایر کشورهاست. بخشی از کامیون‌‌های ما از طریق آذربایجان به سمت روسیه و گرجستان در حال حرکت هستند. روابط حمل‌ونقلی ما خوب است و حتی اگر راه‌آهن آستارا -آستارا راه‌اندازی شود تاثیر بسیار خوبی در روابط حمل‌ونقلی ‌ما با آذربایجان خواهد گذاشت. طرف آذری هم خیلی علاقه‌مند به این موضوع است. یکسری مباحث متفرقه هم داشتیم که در مذاكرات به آنها پرداخته شد.

ترابران: کشور آذربایجان دقیقاً چقدر افزایش عوارض برای کامیون‌های ایرانی اعمال کرد؟

عوارض مختلفی می‌گرفتند، ما جدولی استعلام کردیم و حدود 8 جدول به ما دادند؛ عوارض اضافه تُناژ، بارگیری و ورود به شهرهای بزرگ، اقامت در آذربایجان بسته به یک روز یا روزهای متعدد، بار خطرناک، کامیون‌های دارای بار و بدون بار و... در آن لحاظ شده بودند که قیمت‌های متفاوتی را نشان می‌داد.

ترابران: این عوارض تنها مربوط به ناوگان ایرانی است؟

برابر استعلام صورت گرفته و اعلام رسمي دولت آذربايجان عوارض اعلامي مشمول كليه ناوگان ورودي به قلمرو كشور آذربايجان می‌شود، با توجه به اينكه گمرك آذربايجان متولي وصول عوارض در مبادي ورودي است و تحت سامانه پنجره واحد گمركي نسبت به وصول و صدور رسيد هزینه‌های دريافتي به ناوگان متردد در قلمرو آذربايجان اقدام می‌کند، به نظر می‌رسد كه اين عوارض مشمول كليه مليت‌ها است، البته اخباري از بعضي از رانندگان و يا شرکت‌ها به ما می‌رسد كه به فرض عوارض مذكور از ناوگان ترك كمتر دريافت می‌گردد، ولي تاكنون مستندي ارائه نشده است، البته ما اين موضوع را در اجلاس مشترك در تير ماه با آذری‌ها مطرح كرديم ولی طرف آذري تاكيد كرد كه عوارض مشمول كليه ملیت‌هاست.

ترابران:‌ ایران برای آنها چنین افزایش عوارضی در نظر نگرفته است؟

نهایتا اگر ناچار ‌شویم رفتار متقابل انجام می‌دهیم. به آنها اعلام کردیم که دوست نداریم رفتار متقابل داشته باشیم و تمایلمان به کاهش این قیمت‌هاست، در نهایت قرار شد مذاکراتی برای کاهش این عوارض انجام شود، هرچند بخشی از این عوارض، در صورتی که پروانه تردد وجود داشته باشد خودبه‌خود حذف می‌شود. شاید قوانین آنها اجازه ندهد که عوارض عبور را به‌راحتی تغییر دهند، اما اگر پروانه عبور را افزایش دهیم، عوارض پرداختی ما کاهش پیدا می‌کند. در حال حاضر کامیون‌های آذری که پروانه تردد دارند به راحتی به کشور ما وارد می‌شوند، بارگیری می‌کنند و حتی به سمت قطر هم بار می‌برند و مشکل خاصی وجود ندارد، کامیون‌های ما هم به همین ترتیب در این مسیر تردد می‌کنند و حدود 4 تا 5 هزار کامیون از طریق آذربایجان به کشورهای دیگر می‌روند.

ترابران: یعنی مراودات حمل‌ونقلی ما با آذربایجان بهتر از ترکمنستان است؟

بله همین‌طور است. ارتباط ما با آذری‌ها، ارمنی‌ها و ترک‌ها خوب است. نشستی هم با وزیر افغانستان و همچنین با ازبک‌ها داشتیم. با قزاقستان مشکل پروانه تردد داریم که مقداری محدودیت ایجاد کردند، اما امیدواریم بتوانیم طی سفری که آقای رئیس‌جمهور انجام می‌دهند، این مشکل را برطرف کنیم. یک خبر خوب هم آن است كه برای اولین بار موافقت‌نامه جاده‌ای بین ما و سوئیس بعد از 50 سال مبادله شد. سعی می‌کنیم تا حد امکان با کشورهای دیگر ارتباط متقابل برقرار کنیم و باید سعی کنیم با تسهیل در قوانین و مقرراتمان، کاهش عوارض و تقویت زیرساخت‌ها، ترد از مسیرهای ترانزیت خودمان را افزايش دهيم. کار دیگری هم که در بحث کریدورها انجام داده‌ایم بحث تقویت کریدورهای مختلف از جمله کریدور شمال - جنوب و کریدور دریای سیاه و خلیج‌فارس است.

ترابران: با توجه به در پیش بودن تحریم‌ها، فکر می‌کنید چه آسیب‌هایی متوجه بخش حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیت ما خواهد شد؟

بی‌شک بخش حمل‌ونقل نيز در صورت عدم تدوين برنامه‌های برون‌رفت از شرايط تحريم دچار آسیب خواهد شد، عدم حمايت از بخش باعث افزايش هزینه‌های حمل توسط ناوگان ايراني و حذف آنها در چرخه رقابت از ناوگان ساير كشورها می‌شود. البته در حال حاضر و در چارچوب سیاست‌های اقتصاد مقاومتي و تدوين استراتژی‌های بخش براي مقابله با تحريم، سیاست‌های پيشنهادي در سازمان تهيه و جهت تصويب به دولت ارائه شده است، در شرايط تحريم بخش جاده‌ای حمل‌ونقل بين‌المللي و ترانزيت می‌بایست ظرفیت‌های حذف شده حوزه حمل‌ونقل ريلي و هوايي در اثر تحریم‌ها را نيز باید پوشش دهد و برآورد ما این است كه فشار وارده به بخش جاده‌ای بيشتر خواهد شد.

ما نياز داريم تا با ايجاد تسهيلات لازم در مبادي ورودي و خروجي، كاهش زمان توقف‌ها در مبادي، توسعه زیرساخت‌های مرزي، افزايش بهره‌وري ناوگان جاده‌ای، پرداخت تسهيلات مناسب به بخش براي رفع مشكلات و نیازمندی‌های خود بتوانند در شرايط تحريم با تمام ظرفيت نسبت به جابجايي کالاهای وارداتي /صادراتي / ترانزيتي اقدام نمايند، البته همانگونه كه اشاره كردم تمامي دستگاه‌ها می‌بایست بخش حمل‌ونقل را همراهي نمايند. به نظر اگر تمامي دستگاه‌های متولي همديگر را همپوشاني ننمايند كليه بخشه‌ای اقتصادي كشور دچار آسيب خواهد شد

ترابران: یکی از نکاتی که در ارتباط با کشورهای همسایه مطرح می‌شود ضعف دیپلماسی ما در حوزه ترانزیت است.

اگرچه ديپلماسي كشور در وزارت خارجه و از بالا به پايين طراحي می‌شود، ولي ما به عنوان یک دفتر تخصصی چنین دیدگاهی نداریم، با طرف مقابل مذاکره می‌کنیم و کاری نداریم که چرا از نظر سیاسی ارتباط نمی‌گیریم، بحث حمل‌ونقلی را مطرح می‌کنیم. حمل‌ونقل آخرین حلقه این داستان است. تلاش ما این است که به صورت فني در خصوص مباحث حمل‌ونقلي مذاكره نماييم و ترجيح می‌دهیم مباحث سياسي از طريق مجاري ذی‌ربط پيگيري شود.

ما دو کار دیگر هم انجام داده‌ایم، اولاً سعی کرده‌ایم بخش خصوصی را در مذاکراتمان دخالت دهیم، چون احساس می‌کنیم بخش خصوصی خیلی بهتر از ما مسائل را می‌داند. در بيشتر جلسات و مذاكرات، بخش خصوصی در کنار ما هستند و از نظرات آنها استفاده می‌کنیم.

در شرایط جدیدی که کشور در آن قرار گرفته است، ما در کنار بخش خصوصی هستیم و تا جایی که بتوانیم سعی در حل مسائل داریم، دوستان هم خودشان شاهد هستند؛ مثلا مرتب با انجمن شرکت‌ها و رانندگان حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان در تماس هستيم و نظر آنها را راجع به ترکمنستان می‌گیریم. اینطور نیست که صرفا اینجا بنشینیم و تصمیماتی بگیریم و بخشنامه کنیم.

گاهی اوقات قبل از برگزاری جلسات با کشورهای دیگر، بخش خصوصی را دعوت و با آنها همفکری و جمع‌بندی می‌کنیم، راجع به قزاقستان و ازبکستان تمام انجمن‌ها را دعوت کردیم تا با هم به یک تعامل برسیم. نه‌تنها شرکت‌ها گاهی اوقات رانندگان را هم به اینجا فرامی‌خوانیم و مشکلات و مسائل مسیر را از ‌آنها سؤال می‌کنیم، چون راننده در خیلی از مواقع بهتر از شرکت متوجه موضوع است، شرکت گاهی اوقات صرفا CMR می‌نویسد و دست راننده می‌دهد، اما راننده به‌خوبی می‌داند در مسیری که می‌رود چه مسائل و مشکلاتی وجود دارد. سعی می‌کنیم اینها را به طرف مقابل منتقل کنیم تا مسائل از شیوه‌های مختلف مرتفع شوند. ممکن است خیلی از مواقع سفیر، رایزن یا طرف حمل‌ونقلی آن کشور را دعوت و جلساتی برگزار کنیم. صرفا منتظر نمی‌شویم که هر 6 ماه یک‌بار جلسات رسمی برگزار شود، زیرا مباحث حمل‌ونقلی ساعتی هستند و اگر الان اتفاقی در مرز بیفتد باید آن را حل کنیم.

خواهش من این است که حتما صدای بخش خصوصی را به ما منتقل کنید چون همه با هم در یک کشتی نشسته‌ایم و هر کسی فکر کند بیشتر می‌فهمد حتما سبب غرق کشتی خواهد شد.

بحث بعدی اینکه سعی کردیم با سفارتخانه‌های کشورهای دیگر هم ارتباط نزدیک‌تری داشته باشیم تا بتوانیم از طریق رایزنی مسائل‌ را راحت‌تر منتقل کنیم. رشد قابل ملاحظه ترانزيت در دهه گذشته نمونه‌ای بارز از توفيقات كشور بوده و بدون ترديد فعالان بخش به عنوان همراهان، نقش بسزايي در این مهم داشته و دارند. مطمئنا اين شرايط جديد نيز سپري شده و شاهد رونق ترانزيت كشور خواهيم بود.

منبع: ترابران 10 شهریور 97