گزارش چهارم: حوزه ترانزیت در بندرعباس مغفول مانده است
پیرو مصوبه کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی مشهد در خصوص اعزام گروهی از مدیران و اعضا شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی استان به منظور پیگیری روند پرداخت خسارات وارده به شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی استان در حادثه انفجار در اسکله شهید رجایی بندرعباس آقایان جواد نوریان، دین محمد فیض محمدی، ستار غفوری و جواد رخشانی در تاریخ 10 مرداد 1404 به بندرعباس عزیمت کردند.
جواد نوریان از اعضای هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی در گزارش سفر خود به اسکله شهید رجایی بندرعباس، اظهار کرد: در روز نخست از این سفر ملاقاتی با نمایندگان شرکت‌های فعال در حوزه ترانزیت در دفتر شرکت آذر کیان توس انجام گرفت و مشکلات و چگونگی روند تشکیل پرونده خسارات و اقدامات انجام شده از طرف گمرک – بنادر و استانداری هرمزگان احصا گردید.
وی تاکید کرد: هیئت اعزامی در این سفر سعی کردند وقت را غنیمت شمرده و به سایر مشکلات شرکت‌ها در گمرکات استان هرمزگان بخصوص مشکلات بخش ترانزیت بپردازند.
هنوز اقدام عملی برای پرداخت خسارات به شرکت‌ها انجام نشده است
این عضو هیئت مدیره انجمن اذعان کرد: تاکنون از اقدامات انجام گرفته در رابطه با حادثه بندرعباس تشکیل پرونده از سوی شرکت‌های خسارت دیده و تحویل آن به شرکت بیمه البرز بوده و هیچ اقدام عملی در باره پرداخت خسارت به شرکت‌ها اتفاق نیافتاده است. به منظور رسیدگی بیشتر به پرونده‌های خسارتی مقرر گردید کلیه شرکت‌ها کپی رسید تحویل مدارک خود به بیمه البرز را از شرکت بیمه اخذ و به انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی استان ارسال کنند.
وی گفت: انچه در گزارشات اعلام شده تعداد 11800 کانتینر در این حادثه آسیب دیده که از این تعداد 4800 کانتینر از بین رفته و نابود شده است.
نوریان تصریح کرد: یکی از گلایه‌های شرکت‌های فعال در این حوزه این بود که علی‌رغم گذشت بیش از 3 ماه از حادثه هنوز مکان مناسبی برای ارائه خدمات به بخش ترانزیت اختصاص داده نشده است.
وی با اشاره به ملاقات با اعضای اتاق بازرگانی هرمزگان در 11 مرداد و دومین روز سفر افزود: با توجه به اینکه جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان هرمزگان در خصوص روند پیگیری خسارت حادثه بندرعباس در حضور استاندار و مدیران استانی در محل اتاق بندرعباس در حال تشکیل بود آقای فیض محمدی به نمایندگی از طرف هیئت در این جلسه شرکت کرد.
این عضو هیئت مدیره انجمن در خصوص دیدار با خانم پورناظری کارشناس مسئول امور مشتریان شرکت کشتیرانی حافظ دریای آریا گفت: دراین دیدار مشکلات سایت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به منظور دریافت ترخیصیه و پرداخت هزینه‌ها مطرح شد که ایشان ضمن قبول مشکلات عنوان شده قول مساعد برای رفع نقص و بروزرسانی سایت را با هماهنگی تهران داد.
وی با اشاره به ملاقات‌های روز 12 مرداد و سومین روز سفر خاطرنشان کرد: در ملاقات با ناظر گمرکات استان هرمزگان آقای الیاس‌پور معاون ترانزیت نیز حضور داشت و به بیان نقطه‌نظرات در خصوص حادثه بندر عباس و پرداخت و روند تشکیل پرونده خسارات شرکت‌های ترانزیتی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین مدیرکل گمرکات استان هرمزگان آمادگی خود برای سفر به خراسان رضوی و دیدار با مدیران شرکت‌های حمل‌ونقل و واردکنندگان و صادرکنندگان استان را اعلام کرد.
نوریان در باره دیدار هیئت با مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان گفت: در این دیدار مدیر کل محترم اقدامات انجام شده بابت احصا و اعلام تعداد کانتینر آسیب‌دیده و از بین‌رفته را به کار گروه تعیین‌شده از سوی استانداری گزارش داد.
وی با اشاره به یکی از درخواست‌های هیئت خراسان مبنی بر احراز هویت محوطه‌های داخل اسکله، افزود: نمایندگان شرکت‌ها می‌بایست به منظور احراز هویت به هر محوطه به طورجداگانه مراجعه و احراز هویت شوند که این امر موجب اتلاف وقت و ترافیک در محوطه اسکله و بندر می‌شود که مدیرکل قول داد این موضوع در آینده نزدیک و با استقرار نمایندگان محوطه در داخل سالن خدمات به صورت یک‌جا انجام پذیرد. تقاضای دیگر از مدیرکل بنادر در خواست اجازه حمل یکسره محمولات ترانزیتی از کشتی به کامیون بود که ایشان آن را منوط به اجازه گمرک و یک‌پارچه‌شدن سیستم جامع دانست. همچنین در خصوص پیگیری روند پرداخت خسارات حادثه پیشنهاد داد با توجه به اینکه پرونده خسارت هر شرکت به صورت مجزا تشکیل و به شرکت بیمه ارسال شده، هیئت جلسه‌ای با سندیکای بیمه داشته باشد.
عضو هیئت مدیره انجمن خاطر نشان کرد: در روز دوشنبه 13 مرداد و چهارمین روز سفر در اتاق بازرگانی بندرعباس جلسه‌ای با حضور آقای صفا رییس محترم اتاق، آقای روحانی نایب رییس اتاق، آقای دکتر رضایی دبیر، آقای دکتر دریانورد مشاور عالی اتاق و آقای نعمت‌زاده نایب رییس شورای گفتگوی استان برگزار شد. در این جلسه رییس اتاق بندر عباس گزارشی از اقدامات انجام شده از سوی اتاق در خصوص حادثه بندرعباس بیان کرد. در ادامه نایب رییس اتاق بندر عباس به عنوان نماینده بخش خصوصی در کار گروه خسارت نیز گزارشی از نحوه اطلاع رسانی چگونگی تشکیل پرونده غرامت دیدگان و اقدامات انجام شده را به سمع و نظر هیئت رساند.
حضور نمایندهای از شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی در کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بندر عباس
وی افزود: در این جلسه پیشنهاد گردید نمایندهای از سوی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی در کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بندرعباس حضور داشته باشد که مورد استقبال رییس اتاق قرار گرفت و مقرر شد این نماینده از سوی انجمن حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی و کمیسیون حمل‌ونقل اتاق مشهد به ایشان معرفی گردد.
نوریان در گزارش خود از آخرین روز سفر هیئت به بندرعباس گفت: در جلسه‌ای با هماهنگی اتاق بندرعباس با آقای شهرزاد معاونت اقتصادی استانداری هرمزگان در محل استانداری هرمزگان برگزار شد تاکید کردیم که بندرعباس به عنوان دروازه تجاری کشور نقش بسزایی در اقتصاد و تحول اقتصادی کشور دارد و یکی از عمده‌ترین و حساس‌ترین کارهایی که باید انجام شود تسریع در روند پرداخت خسارت وارده به تجار و بازرگانان خارجی است که کالای خود را از کشور ایران به مقاصد کشورهای ثالث عبور می‌دهند که این کار موجب آبروی کشور و اطمینان خاطر آنان برای ادامه همکاری با شرکت‌های ایرانی است.
وی افزود: در این جلسه مقرر گردید به منظور تسریع در روند پرداخت خسارات بخش ترانزیت سازمان بنادر هرمزگان به همراه گمرک بندرعباس به طور جداگانه تعداد و میزان خسارات را به معاونت اقتصادی استانداری اعلام کنند.
این عضو هیئت مدیره انجمن یادآور شد: در این جلسه آقایان روحانی و دریانورد از اتاق بندرعباس، خانم علیمرادی مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری و نیز آقایان شاه‌علیا از سازمان بنادر استان و گلستانی رییس سندیکای بیمه استان هرمزگان حضور داشتند.
نوریان خاطرنشان کرد: در خصوص سفر مذکور آنچه از بازدیدها و گزارشات احصا گردید این است که علی‌رغم پیگیری‌ها و اقدامات خوب انجام شده متاسفانه به دلیل ابعاد وسیع حادثه و مشخص نشدن مقصر حادثه شرکت‌های بیمه‌ای از پرداخت خسارت امتناع می‌ورزند و مشخص نیست کی این خسارت‌ها پرداخت گردد.
ترانزیت، صنعت درآمدزا بدون پشتوانه دولتی
نوریان در پایان تصریح کرد: نکته قابل تامل در این سفر این بود که علی‌رغم اینکه بندر عباس به عنوان دروازه اقتصادی کشور و اسکله شهید رجایی به عنوان بزرگترین اسکله کانتینری و ترانزیتی کشور محسوب می‌شود و حوزه واردات و صادرات در استان هرمزگان بسیار قوی عمل کرده اما متاسفانه مسئولان اقتصادی استان هرمزگان اهمیت چندانی برای حوزه ترانزیت قائل نیستند و به نوعی این صنعت مغفول مانده است. با توجه به اینکه شرکت‌های فعال در حوزه ترانزیت اکثرا خراسانی هستند اما به دلیل نداشتن دفاتر مرکزی آنان در استان هرمزگان، نفوذ زیادی بر اتاق بازرگانی و مسئولان استانی هرمزگان ندارند. لذا هیئت اعزامی انجمن در دیدارهایی که با مسئولان عالی‌رتبه استانداری، اداره کل راهداری، اتاق بازرگانی، گمرک و بنادر دریانوردی داشتند یادآور شدند که ترانزیت یک امر بین‌المللی بوده و تجار خارجی به دلیل اطمینان به شرکت‌های طرف قرارداد و نیز امکانات خوب، مسیر جاده ابریشم و امنیت ایران (حداقل قبل از جنگ 12 روزه) کالاهای خود را از طریق این کشور به کشورهای ثالث ارسال می‌کنند اما حادثه انفجار و عدم پرداخت خسارت‌های کانتینر آنها تا حدی آبرو و اعتبار ترانزیت کشور و نظام را خدشه‌دار کرده است. البته معاونت اقتصادی استانداری و مسئولان اتاق بازرگانی و سایر مدیران کل توجیه و تفسیر ما را پذیرفتند و تمام تلاش خود را برای هماهنگی ملاقات هایی با مسئولان استانی را انجام دادند.
به هرحال مسئولان اقتصادی استان هرمزگان باید به این باور برسند که صنعت ترانزیت بدون هیچ پشتوانه دولتی و ایجاد هزینه برای آن و نیز بدون تکیه بر عوامل و اقتصاد داخلی می‌تواند یک صنعت درآمدزا برای اقتصاد کشور باشد و تسهیل در امر ترانزیت در واقع کمک به رونق اقتصادی کشور است. امیدواریم با حضور نماینده شرکت‌های ترانزیتی در کمیسیون حمل‌ونقل و اتاق بندرعباس شاهد رشد وگستردگی فعالیت‌های ترانزیتی در این استان باشیم.