دنیای‌اقتصاد : قاچاق‌کالاهای مصرفی به کشور همیشه وجود داشته است؛ اما در سال‌های اخیر با وضع ممنوعیت واردات نزدیک به ۲هزار و ۵۰۰ قلم کالا، آمار قاچاق به گفته برخی فعالان بازار افزایش یافته است. این فعالان معتقدند این تصمیم نه‌تنها باعث افزایش قاچاق شده، بلکه درآمدهای دولتی از محل گمرک را نیز به‌شدت کاهش داده است. مقام‌‌‌‌‌‌های رسمی بر رقم ۱۲، ۱۳میلیارد دلار قاچاق‌کالا در سال‌توافق دارند که بسیار کمتر از رقمی است که فعالان تجاری عنوان می‌کنند. فارغ از اینکه این رقم چقدر باشد هنوز کاملا مشخص نیست این حجم از کالای قاچاق از چه طریقی وارد کشور می‌شود، هرچند درباره دلیل عمده و مبنایی وقوع قاچاق اتفاق‌نظر وجود دارد. در این زمینه باقر پرهام‌‌‌‌‌‌‌فر، معاون پیشگیری و کاهش تقاضای ستاد قاچاق‌کالا ارز به سوالات «دنیای‌اقتصاد» پاسخ داد.
طرح ساماندهی تجارت مرزی به کجا رسید؟ ظاهرا قرار بود در شهریور‌ماه امضا شود.
نظری که فعلا مطرح‌شده این است که این طرح در قالب مصوبه هیات‌وزیران باشد و سپس چند مصوبه مهم به شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا برود، در مقابل نظر برخی این است که در قالب قانون تصویب شود و با اصلاح قانون سال۸۴ و به شکل مبنایی و قانونی تغییرات صورت گیرد.
یعنی به این دلیل است که مدتی متوقف‌شده است؟
به هر حال آنچه باید تصویب شود چند بُعدی بوده، یعنی هم راه‌‌‌‌‌‌های ورود کالاها از مرز به شکل کنونی محدود شود و هم جایگزینی برای آن پیدا شود، چون حذف ناگهانی و مقطعی که نیاز به قانون ندارد و همین الان هم باید جدی گرفته شود. آن چیزی که عملی است و نظر مسوولان هم بر آن متمایل است این است که این تجارت مرزی به شغل مولد تبدیل شود و کسب‌وکارهایی برای این افراد ایجاد شود.
یعنی کالاهایی که به‌صورت کولبری و ته‌لنجی وارد می‌شوند؛ قاچاق هستند؟
نه نمی‌شود گفت قاچاق است. بخشی از کار در چارچوب قانون است و بخشی از آن هم فراقانونی و نانوشته در سطح اجرا اتفاق می‌‌‌‌‌‌افتد. به این معنی که در سطح اجرا نمی‌توانند جزئیات قانون را رعایت کنند و در نتیجه عملا صاحب‌کالا، کالایش را با این رویهها به کشور وارد می‌کند.
این حجم از کالای قاچاق در کشور اگر نخواهیم از کلمه سازمان‌‌‌‌‌‌یافته استفاده کنیم در این مقیاس به چه شکل وارد کشور می‌شود؟
به چند طریق ممکن است. از طریق خوداظهاری، ترانزیت یا مناطق آزاد.
برخی کارشناسان و نیز فعالان تجاری معتقدند رویه‌‌‌‌‌‌های تجاری موجود خود در تقویت قاچاق موثر است.
این رویهها مربوط به وزارت صمت است و بهتر است از مقامات این وزارتخانه پیگیری کنید، اما اعتقاد من این است که به نحو کلی در فقره قاچاق یکی با علت قاچاق و دوم شیوه و شکل قاچاق روبه‌رو هستیم. علت اصلی قاچاق همان مکفی‌نبودن عرضه داخلی برای تقاضا است. تا وقتی دلیل قاچاق مشخص باشد حقیقتا مهم نیست که به چه شیوه‌ای وارد می‌شود. البته فقط هم عرضه و تقاضا نیست. مثلا برخی اقلام هست که تولید مکفی هم دارد؛ ولی هم وارد می‌شود و هم مصرف دارد.