لزوم رفع معطلی کامیون‌ها در مرز افغانستان در قالب ملاقاتی مرزی

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری کشور تاکید کرد
چند روزی است که صدای اعتراض رانندگان ترانزیت در مرز افغانستان در فضای مجازی پیچیده است؛ آنها از وضعیت توقف و معطلی در مرز اسلام قلعه برای ورود به مرز دوغارون و خاک ایران گلایه مندند.
دلیل این توقف ها را هم در چند موضوع می بینند؛ نخست، انجام تست کرونا روی رانندگان افغانستانی و ماندن رانندگان ایرانی در صف پشت سر آنها؛ دوم، وجود تنها یک ورودی در مرز دوغارون برای ورود کامیونها و سوم، کاهش ساعات فعالیت مرز افغانستان در مقایسه با دوره پیش از تسلط طالبان بر نقاط مرزی.
درباره این موضوع با جواد هدایتی، مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور گفت‌وگو کردیم.
هدایتی با بیان اینکه 10 روز پیش برای بازدید از مرزهای خراسان رضوی به این استان سفر کردم و از مرز دوغارون نیز بازدید نمودم، می‌گوید: موضوع معطلی کامیون ها در مرز افغانستان را از چند زاویه می‌توان بررسی کرد؛ اولین نکته این است که موضوعات این چنینی باید در قالب مذاکرات یا ملاقات‌های مرزی حل و فصل گردد و مسائل فی مابین برای هماهنگی و رفع مشکلات در مرز در قالب این ملاقاتها، از طریق مرزبانی هماهنگ میشود و دستگاههای ذیربط درباره آن با طرف مقابل، مذاکره میکنند تا در نهایت سازوکاری برای حل موضوع تنظیم گردد.

مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری کشور اذعان می کند: اما درباره وضعیت مرز افغانستان، مساله ای که وجود دارد این است که حاکمیت هنوز در این کشور تثبیت نشده و دولت رسمی شکل نگرفته است؛ لذا هنوز امکان برگزاری ملاقات مرزی رسمی وجود ندارد.

منتظر شکل گرفتن دولت رسمی در افغانستان هستیم 

وی ادامه می دهد: پس از شکل گرفتن دولت رسمی در افغانستان، موضوعاتی چون ساعت کار مرز و عوارض و... در قالب ملاقاتهای مرزی قابل طرح و حل شدن است. ضمن اینکه، در بحث پایانه های مرزی مشترک بین دو کشور در مقاطعی شاهد توقفهای 20 تا 25 روزه ناوگان در مرز دوغارون یا میلک بوده ایم که پس از مدتی با پیگیری و مذاکرات دو کشور مرتفع شده است؛ البته طبیعتا هرگونه توقف در مرز بدین شکل پذیرفتنی نیست. مرز بین‌المللی باید شرایط روان خود را داشته باشد. با این حال، شاه کلید داستان توقفها در مرز افغانستان این است که بتوانیم به نوعی ملاقات های مرزی بین دو طرف را سازماندهی کنیم.

هدایتی در خصوص مطالبه رانندگان برای افزایش ورودی های دوغارون برای پذیرش کامیون ها از مرز افغانستان تصریح میکند: در تمامی مرزهای مشترک، مرز دارای تنها یک ورودی است و اگر در گذشته مدتی در مرز دوغارون دو ورودی وجود داشت، ناشی از عدم رعایت قوانین و مقررات مترتب بر این موضوع بود که در نهایت، با مصوبات مراجع امنیتی یک ورودی بسته و پایانه مرزی ساماندهی شد.
انجام ساماندهی نقطه اختلاف مرزی ایران و افغانستان پس از 7 دهه
مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری کشور با تاکید بر اهمیت مرز دوغارون میگوید: پایانه مرزی دوغارون بسیار حائز اهمیت است و به لحاظ حجم تجارت، رفت و آمد، صادرات و ترانزیت، جزو پنج پایانه مرزی بسیار مهم کشور است. از سال گذشته با حمایت و پشتیبانی استاندار خراسان رضوی، ساماندهی دوغارون را در دستور کار قرار دادیم؛ از جمله این ساماندهی ها، نقطه اختلافی قدیمی مرزی بین دو کشور بود؛ می توان گفت از دهه سی شمسی یک اختلاف مرزی قدیمی و دیرینه با افغانستان داشتیم؛ این اختلاف مرزی لاینحل بود و باعث شده بود نتوانیم نقطه اتصال بین دو مرز را بازسازی کنیم. منطقه ای که با توجه به شرایط بارشهای فصلی و قرار داشتن در حوزه آبگیر منطقه، در مقاطعی، دچارآبگرفتگی شدید میشد و وضعیت نابسامانی داشت. در آن زمان، در نقطه اتصال دو پایانه مرزی دوغارون و اسلام قلعه شاهد این بودیم که کامیونها در بهترین شرایط با سرعت 10 تا 15 کیلومتر حرکت میکنند و این موضوع طبیعتا کاهش سرعت ورود و خروج کامیون‌ها به پایانه ها را به دنبال داشت.
هدایتی می افزاید: پس از فعل و انفعالاتی که در سال گذشته اتفاق افتاد و مدیریت مرزها به وزارت راه و شهرسازی منتقل گردید، سرمایه گذاری بر پروژه های متعددی در مرز دوغارون آغاز و با پیمانکاران متعددی با هدف افزایش تردد در این پایانه مرزی مذاکره نمودیم. در یکی از این پروژه ها قرار است مسیر حدفاصل بین ایست‌بازرسی 17شهریور در فاصله 5 کیلومتری مرز دوغارون تا پایانه مرزی دوبانده شود و به مسیری با مشخصات بزرگراهی تبدیل گردد.همچنین، پروژه بازسازی نقطه اتصال از ورودی محوطه پایانه مرزی دوغارون تا مرز اسلام قلعه به عرض 45 متر را با توافق دوطرفه آغاز کردیم. این پروژه به اتمام رسیده و هم اکنون در یک محدوده از پایانه دوغارون تا اسلام قلعه زیرساخت بسیار خوبی ایجاد شده است.
وی خاطرنشان می کند: افزون بر این، پروژه های روشنایی مسیر و... نیز داشته ایم که به ارتقای میزان تردد کمک می کند. اخیرا نیز طرح ساماندهی ترافیک در محدوده مرزی دوغارون توسط مشاور در دست بررسی است و در صورت نهایی شدن، با رویکرد درنظر گرفتن تمام اجزا و عناصر ارتباط با افغانستان، ساماندهی آن منطقه در یک بسته مشخص تعریف خواهد شد. بسته ای که هم افزایی بین بخشهای مختلف مرزی را پیش بینی میکند تا مجموعه ای کارآمد در مرز ایران ایجاد شود و توسعه تجارت بین دو کشور را شکل بدهد.
هدف گذاری برای تردد روزانه 3هزار کامیون در مرز دوغارون
مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری از برنامه ریزی و هدف گذاری برای تردد روزانه 3هزار کامیون در مرز دوغارون و ارائه خدمات در این مرز به بهترین شکل ممکن می گوید. او اذعان می کند: بالغ بر 100 میلیارد تومان پروژه در زمینه ساماندهی مرز دوغارون تعریف شده است تا وضعیت بسیار مناسب و شکیلی ایجاد شود. رویکرد ما به دوغارون با نگاهی توسعه محور همراه است؛ این مرز با برنامه های توسعه ای پیش بینی شده، نقش مهمی درتوسعه روابط دو کشور خواهد داشت.
وی تاکید می کند: انجام روزانه 3هزار تردد، نیازمند مقدمات و زیرساختها و تجهیزات به عنوان بخش سخت افزاری موضوع است؛ اما بخش دیگر، موضوع نرم افزاری مساله است؛ اینکه فرایندها، رویه ها و تشریفات اداری مترتب با 3هزار تردد را چقدر باید چابک و هماهنگ کنیم تا هدف گذاری محقق شود. بخش دیگری از تحقق این هدف نیز، به طرف مقابل و میزان پذیرش ناوگان از سوی افغانستان بستگی دارد. ما در حال برنامه ریزی در این زمینه هستیم و یکی از مسائل مورد مذاکره از سوی ما به افغانستان همین مساله است. در این بین، نقش استانداری و شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور بسیار مهم است و گمان میکنم به زودی، در حرکتی جهادی وضعیت دوغارون بهبود یابد و دیگر توقفی بدین شکل در مرز افغانستان نداشته باشیم.
از راه اندازی سیستم نوبت دهی هوشمند در دوغارون حمایت می کنیم
طبق صحبت‌های هدایتی، قرار است در حوزه زیرساختی و امکانات دوغارون، تحولی ایجاد شود. یکی از دغدغه های شرکتهای حمل و نقل و رانندگان ترانزیت در سال های اخیر، راه اندازی سامانه نوبت دهی هوشمند در مرز دوغارون است. از مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور درباره این موضوع و تحقق آن می پرسیم.
هدایتی می گوید: یکی از اجزای اساسی ساماندهی مرزها که در نشست شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور نیز تصویب شد، مساله ساماندهی نوبتهای ورود و خروج به مرزها بود. در سطح ملی قرار شد این سامانه به شکل پایلوت در مرز بازرگان اجرا گردد چون امکانات زیرساختی خوبی توسط بخش خصوصی و منطقه آزاد ماکو در آن مرز ایجاد شده است و روزانه بالغ بر 700 دستگاه انواع کامیون قابلیت توقف و ساماندهی در این مرز را دارند.
وی ادامه می دهد: امکانات و شرایط لازم برای راه اندازی سامانه نوبت دهی هوشمند در مرز بازرگان فراهم و مقرر بود بعد از راه اندازی و ارزیابی نهایی، به کل پایانه های مرزی کشور تعمیم داده شود تا به شکل یک شبکه عمل نماید. طبق این طرح، راننده می توانست با وصل شدن به سیستم هوشمند نوبت دهی، وضعیت ترددها و میزان توقف در مرزها را ببیند و بر این اساس، زمان ورود خود به مرز را مشخص نماید؛ اما مشکلی درباره وصل شدن این سامانه به سامانه گمرک وجود داشت؛ باید این اتصال صورت می گرفت تا بتوانیم ارتباط بین پایانه مرزی و پارکینگ مرز بازرگان را فراهم کنیم. این موضوع هنوز اتفاق نیفتاده است.
مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری کشور درباره راه اندازی سیستم نوبت دهی هوشمند در مرز دوغارون نیز تصریح می کند: انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل بین المللی خراسان از انجمن های پیشروها در کشور است و برای راه اندازی این سامانه در دوغارون اعلام آمادگی کرده است؛ به نظر می رسد تا زمانی که سامانه کشوری برقرار گردد، میتوان از این طریق دوغارون را به طور موقت ساماندهی کرد. ما نیز از اقدام انجمن خراسان حمایت میکنیم؛ البته مشروط بر اینکه موضوع در کمیته استانی مصوب شود. در این صورت، برای این موضوع اقدام خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه از جزئیات سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی ا%