رونق تردد در «کتای» در گرو تعامل سیاسی کشورهای ذی‌نفع
«کریدور کِتای» راه جاده‌اي براي دستيابي به آسياي ميانه است كه از مسير افغانستان مي‌گذرد و اتفاقا در صورت رونق گرفتن، بخش بزرگي از مشكلات ترانزيت ايران و صادرات از خراسان رضوي به كشورهاي حوزه CIS را برطرف مي‌كند. نكته اينجاست كه رونق گرفتن اين مسير مستلزم چند نكته است و اولين موضوع، امنيت كاميون‌ها در اين مسير است كه با توجه به پيش‌روي‌هاي طالبان در شهرها و تصرف مرزهاي افغانستان، موضوع امنيت اين مسير هم بيش از گذشته اهميت يافته است؛ البته استفاده از مسير كتاي براي ترانزيت به آسياي ميانه، پيش از خروج نيروهاي ناتو از افغانستان و پررنگ شدن دوباره فعاليت طالبان در اين كشور مطرح بود و همان زمان هم رونق چنداني نگرفت.
بنا به نقشی که مسیر ترانزیتی ایران از طریق آب‌های آزاد برای روابط تجاری و حمل‌ونقلی كشورهاي آسياي ميانه دارد و از طرفی، به دلیل موانع و مشکلاتی که از سوي ترکمنستان اعمال مي‌شود، انگیزه استفاده از مسیرهای جایگزین خصوصا مسیر ایران- افغانستان به مقصد آسیای میانه در سال‌هاي اخير قوت گرفت و در نهايت منجر به تعریف مسیر کتای شد. كريدور «كتاي» ابتدا بنا به توافق 4 کشور قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران تعریف شد و سپس ازبکستان هم از این مسیر استقبال کرد.
محمود امتي، عضو هیات مدیره انجمن صنفی حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی معتقد است رونق تردد در مسیر کتای مستلزم تعامل سیاسی و اقتصادی کشورهای ذی نفع است. او مي‌گويد: مهمتر از تعامل سیاسی و اقتصادی این کشورها، فراهم بودن زیرساختها، ایجاد امنیت، صرف هزینه در رقابت با سایر مسیرها و اختصاص بودجه مالی است و صصصچون قسمت اصلی و بخش غیرفعال این مسیر از داخل افغانستان می‌گذرد، بدیهی است تا این کشور بسترهای لازم را در احداث جاده و تامین امنیت فراهم نکند، شاهد رونق این مسیر نخواهیم بود.
امتی اذعان مي‌كند: درون افغانستان دو مسیر اصلی به شمال این کشور و کشورهای آسیای میانه منتهی می‌شود؛ ابتدا مسیر جنوبی كه از نیمروز به سوي قندهار- کابل و مزارشریف فعال است؛ اما ارسال محموله‌های ترانزیتی از مسير جنوبي به دليل زمان حمل، هزینه مسیر و قوانین دست‌وپاگیر در این کشور و همچنین بسته شدن «تونل سالنگ» در بعضی ایام سال با استقبال جدی مواجه نمي‌شود.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی مي‌افزايد: مسیر دوم افغانستان در كريدور كتاي، مسیر شمالی از اسلام‌قلعه به سمت هرات- بادغیس و مزارشریف است که از مسیر نخست کوتاه‌تر بوده؛ اما حدود 200 کیلومتر از این مسیر، جاده خاکی و کوهستانی و تا حدی ناامن است که باعث شده هم ناوگان افغانستاني و هم ناوگان خارجی به راحتی از آن تردد نکنند.
البته امتي معتقد است اگر از طرف افغانستان، ایران، ازبکستان و تاجیکستان براي سرمایه‌گذاری، احداث مسیر و امنیت آن عزمی جدی صورت گيرد، این مسیر می‌تواند پل ارتباطی کوتاه و مناسبی برای اعضای کتای باشد و قطعا منبع درآمدی برای افغانستان و راهي آسان براي ارسال محموله‌هاي تجاری به کشورهای مسیر خواهد بود.
a