راهکارهای دستیابی به ترانزیت 40 میلیون تن کالا از مسیر ایران
احمد زمانیان، رییس انجمن صنفی شرکتهای حملونقل بینالمللی خراسان رضوی در دومین نشست منطقهای دیپلماسی استانی، اظهار کرد: حملونقل و ترانزیت را میتوان یکی از مهمترین ارکان و زیر ساختهای تجاری برای توسعه صادرات، کسب درآمدهای ارزی، ایجاد ارزش افزوده، ایجاد فرصت های شغلی، رشد وتوسعه اقتصادی، افزایش امنیت ملی، تقویت مناسبات بازرگانی، امنیتی و همگرایی اقتصادی و سیاسی با کشورهای منطقه به شمار آورد. زمانیان با تاکید بر موقعیت ممتاز جغرافیایی کشور، گفت: همسایگی با 15 کشور منطقه با امکانات صادرات و واردات متنوع، توان اتصال همسایگان شمالی و کشورهای آسیای مرکزی به همسایگان جنوبی و مزیتهای ترانزیتی مسیر ایران از جمله کوتاهی، امنیت و ارزانی نسبت به سایر رقبا همگی بیانگر امکان استفاده از ظرفیتهای خالی ترانزیتی است.
وی افزود: علاوه بر توانمندیهای عنوان شده رفع مشکلات مشتریان ترانزیتی کشور به منظور افزایش انگیزه صاحبان کالا در انتخاب مسیر ترانزیتی ایران، تدوین راهبردهای کوتاه مدت و بلند مدت از جمله گسترش کریدورهای ترانزیتی کشور از طریق پررنگ کردن جایگاه کریدور شرق به غرب، کاهش هزینهها و مشکلات فراروی ترانزیت کالا از کشور موجب افزایش سهم ترانزیتی کشور و توسعه روابط اقتصادی و بازرگانی ایران با کشورهای منطقه خواهد شد.
رییس انجمن خراسان رضوی با اشاره به سند ملی برای دستیابی به اهداف ماده 57 برنامه هفتم با هدفگذاری کمّی حداقل 40 میلیون تن کالای ترانزیتی از مسیر ایران، تاکید کرد: بسیار عالی و دست مریزاد. اما متاسفانه سالیان متمادی است ترانزیت کالا از کشور دستخوش موانع و مشکلات عدیدهای شده است که تهدید جدی برای کمرنگ شدن مسیر ترانزیتی کشور و کریدورهای تعریف شده، گردیده است.
وی با تاکید بر مشکلات در حوزه ترانزیت، خاطر نشان کرد: موانع و مشکلاتی چون دخالت بیش از 20 سازمان و ارگان در عملیات ترانزیت، صدور برخی بخشنامههای خلقالساعه و کارشناسی نشده از سوی سازمانها و ارگانها، اعمال برخی از سلایق شخصی به جای بهرهگیری از قوانین و مقررات، تعدد سامانهها، نگاه امنیتی به مقوله ترانزیت، کندی تردد در مرزها، توقفات طولانی ناوگان در مرزها، نبود مدیریت واحد مرزی، و چندین مانع و عامل دیگر که تمام آنها موجب افزایش هزینههای حمل، افزایش زمان حمل و بلاتکلیفی شرکتهای حملونقل و صاحبان کالا شده است.
پیشنهادات برای تسهیل در فرآیند عملیات ترانزیت:
زمانیان در ادامه سخنان خود با ارائه راهکارهای کارشناسی شده به منظور عبور از این موانع و تسهیل در فرآیند عملیات ترانزیت و نیز ایجاد جاذبه بیشتر در میان صاحبان کالا برای بهرهبرداری بیشتر عبور کالاهای خود از مسیر ایران، موارد زیر را پیشنهاد کرد:
در ایجاد ساختار مدیریتی واحد در مبادی مرزی کشور با محوریت استانداریها به منظور تسهیل در فرآیند ترانزیت، تسریع در تصمیمگیریهای اجرایی و یکپارچهسازی عملکرد دستگاههای مستقر در مرز لازم است که:
1. اجرای کامل و واقعی نظام مدیریت واحد مرزی با اختیارات تام اجرایی در سطح استانها.
هدف: تمرکز تصمیمگیری، پاسخگویی واحد و هماهنگی کامل بین دستگاههای مستقر در پایانههای مرزی.
نهاد مسئول: ستاد ملی گذر(ترانزیت) به ریاست رییس جمهور.
دستگاه های همکار: وزارت کشور، شورای امنیت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت جهاد کشاورزی، گمرک ایران، وزارت راه و شهر سازی، وزارت نفت، نیروی انتظامی، سازمان ملی استاندارد.
2. ایجاد ساز وکار هماهنگی و پاسخگویی واحد در پایانههای مرزی تحت نظارت مستقیم استاندار.
هدف: رفع موازی کاری، همافزایی عملکرد دستگاهها و تسریع در رفع موانع و مشکلات اجرایی روزمره.
اقدام: تشکیل کمیته هماهنگی مرزی استان با حضور دستگاههای مستقر در مرز و برگزاری جلسات منظم با مشارکت بخش خصوصی از اتاق بازرگانی و انجمن صنفی شرکتهای حملونقل بینالمللی استانها.
نهاد مسئول: استانداریهای مرزی.
دستگاههای همکار: گمرک، سازمان راهداری و حملونقل جادهای، مرزبانی، شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، سازمان استاندارد.
3. تفویض اختیارات عملیاتی و تصمیمگیری به مدیران استانی دستگاههای مستقر در مرز:
هدف: تسریع در صدور مجوزها و کاهش زمان توقف ناوگان در مرز.
مصادیق: صدور مجوزهای لازم، قرنطینه، استاندارد، سوخت، امور زیربنایی و خدماتی.
دستگاههای همکار: وزارت امور اقتصادی و دارایی، گمرک، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور و نیروی انتظامی.
4. فعالسازی کریدور بینالمللی "کتای":
اقدام: احیای موافقتنامه قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران از طریق نشست چهارجانبه و تدوین نقشه راه اجرایی.
دستگاههای همکار: وزارت راه و شهرسازی، گمرک ایران، وزارت امور خارجه، سازمان راهداری، اتاق بازرگانی ایران.